گفته میشود که حرکت انقلابی مردم مسلمان ایران در سرنگونی رژیم سلطنتی و استقرار نظام جمهوری اسلامی متاثر از قیام امام حسین(ع) و فرهنگ عاشورا است نقش نهضت سیدالشهدا(ع) در پیدایی نهضت اسلامی ایران چیست؟بسیاری از اندیشمندان و متفکرانی که در زمینه تبیین علل و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی ایران، نظریه پردازی کرده اند ،بر این باورند که عامل«مذهب» از قوی ترین و اصلی ترین عواملی است که در پیدایش و پیروزی انقلاب اسلامی ،نقش بسزایی داشته است.

میشل فوکو-فیلسوف مشهور فرانسوی-در تحلیل و بررسی عوامل انقلاب اسلامی از «معنویت گرایی سیاسی» نام می برد.به نظر او ،روح انقلاب اسلامی در این حقیقت یافت می شود که ایرانیان از خلال انقلاب خود ،در جست و جوی ایجاد تحول و تغییر در خویش بودند.هدف اصلی آنان ،ایجاد تحولی بنیادین در وجود فردی و اجتماعی ،حیات اجتماعی و سیاسی و در نحوه تفکر و شیوه نگرش بود.آصف حسین در کتاب ایران اسلامی می نویسد:«انقلاب و ضد آن بر این نکته تاکید دارد که باید مطالعه انقلاب با توجه به عنصر ایدئولوژی، نقش اپوزیسیون اسلامی ،مشروعیت، آموزش ها و خصوصا رهبری صورت گیرد.»حامد الگار نیز در کتاب ریشه های انقلاب اسلامی ،سه عامل« تشیع، رهبری امام خمینی، و طرح اسلام به عنوان یک ایدئولوژی» را به عنوان ریشه های انقلاب مطرح می کند.

از سوی دیگر مروری بر ادبیات سیاسی رایج در روند وقوع انقلاب اسلامی ،شعار ها ،سخنرانی ها و بیانیه های انقلابیون و رهبران نهضت ، بیانگر این است که از میان عناصر مذهبی «فرهنگ عاشورا و نهضت امام حسین (ع)» نقش بسزایی در این زمینه ایفا کرده است.مولفه های فرهنگ و تعالیم عاشورا عبارتند از:

1-فرهنگ شهادت   2-فرهنگ مبارزه مستمر حق و باطل   3-فرهنگ طاغوت ستیزی و طاغوت زدایی   4-اصل پیروی از رضای خدا و مصالح مسلمین   5-فرهنگ پیشگیری از جرم و فساد قبل از وقوع آن در فرهنگ نظارت عمومی و امر به معروف و نهی از منکر.

این مولفه ها در پیدایش و پیروزی انقلاب اسلامی ،تاثیر بسزایی داشته و حفظ و تداوم انقلاب اسلامی نیز در گرو حرکت در این چارچوب است.اکنون جهت آگاهی بیشتر ،بحث را در چند محور پی می گیریم:

الف)تاثیر فرهنگ عاشورا در پیدایش انقلاب اسلامی

1-تاثیر بر اهداف و انگیزه های انقلابیون

هدف و انگیزه مردم ایران از انقلاب اسلامی،نابودی ظلم ، استبداد و استکبار و برپایی حکومت عدل الهی و اجرای احکام اسلامی به عنوان«معروف» و جلوگیری از وابستگی به اجانب و بیگانگان به عنوان «منکر» بود.اینها همان انگیزه  و هدف امام حسین از قیام عاشورا بود ، آنجا که می فرماید:«انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه جدی ارید ان امر بالمعروف و انهی عن المنکر و اسیر بسیره جدی و ابی علی ابن ابی طالب(ع)»

ادامه مطلب...

جنگ نرم  مترادف اصطلاحات بسیاری در علوم سیاسی و نظامی می باشد.در علوم نظامی از واژه هایی مانند جنگ روانی یا عملیات روانی استفاده می شود و در علوم سیاسی می توان به واژه هایی چون بر اندازی نرم ، تهدید نرم ، انقلاب مخملین  و اخیرا به واژه انقلاب رنگین اشاره کرد.

در تمامی اصطلاحات بالا هدف مشترک تحمیل اراده گروهی بر گروه دیگر بدون استفاده از راه های نظامی است.امروزه به واسطه رشد روز افزون وسایل ارتباطی جمعی از قبیل اینترنت و ماهواره معادلات گذشته در تنظیم روابط بین کشور ها تا حدود زیادی به هم خورده و جای خود را به معادلات جدیدی سپرده و به کار گیری مستقیم زور برای رسیدن به هدف ، جای خود را به شیوه های نوین القاء تفکرات باری مداخله در امور داخلی کشور ها داده است.هر چند از وضع اصطلاح ،قدرت نرم و جنگ نرم مدت طولانی نمی گذرد ولی در واقع این فرآیند از نخستین روزهای حیات اجتماعی بشر وجود داشته است و اعمالگران قدرت در کنار شکل سخت خود؛ از روش های نرم ولی ژرف  هم برای تاثیر گذاری بهره می برده اند.اصولا جنگ هایی که از نوع نظامی است و از وسایل و ادوات نظامی در ان استفاده می شود؛ به عنوان جنگ سخت یا hard war  مشهور است.ولی اگر در این جنگ از وسایل و ادوات و کالاهای فکری و فرهنگی استفاده شود، اصطلاحا به آن soft war  یا جنگ نرم اطلاق می کنند.بنابر این شاخصه جنگ نرم، استفاده از ابزار های فکری و فرهنگی است که برای جنگ نرم اصطلاحات مختلفی وضع شده است.

ادامه مطلب...