با اوج گیری نهضت اسلامی در سال 1357 اندیشه طرح تشکلی به نام شورای انقلاب در میان روحانیون معتمد حضرت امام (ره) پدید آمد که در سفر شهید مطهری به پاریس این طرح با امام در میان گذارده شد. با موافقت معظم له این شورا تشکیل گردید و اعضای آن انتخاب شدند. پس از آن امام خمینی (ره) طی اطلاعیه ای اعضای شورای انقلاب اسلامی را تعیین و وظایف آن را برای مردم تشریح نمودند.معظم له در بخشی از اطلاعیه خویش فرمودند: به موجب حق شرعی و بر اساس رأی اعتماد اکثریت قاطع مردم ایران که نسبت به این جانب ابراز شده است، در جهت تحقق اهداف اسلامی ملت شورایی به نام شورای انقلاب اسلامی مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقتاً تعیین شده و شروع به کار خواهند کرد.

اعضای این شورا عبارتند از: حضرات آیات سید علی خامنه ای، سید محمود طالقانی، سید محمد بهشتی، مرتضی مطهری، اکبر هاشمی رفسنجانی، سید عبدالکریم موسی اردبیلی، محمد رضا مهدوی کنی و آقایان یدالله سحابی، مهدی بازرگان و عباس شیبانی و ... .در آستانه پیروزی انقلاب، اعضای این شورا، مهندس بازرگان را به عنوان نخست وزیر دولت موقت پیشنهاد کردند که حضرت امام با این پیشنهاد موافقت نمودند. پس از پیروزی انقلاب این شورا با مشروعیت حاصله از حمایتهای مردمی، زمام امور را به دست گرفت. از جمله اقدامات شورای انقلاب می توان به تصویب اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ملی شدن بانکها، سامان بخشیدن به دادگاههای انقلاب، برگزاری همه پرسی در رابطه با نظام جمهوری اسلامی، بررسی پیش نویس قانون اساسی، تصویب آیین نامه های مجلس خبرگان و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی و ... اشاره کرد.

 این نخستین بار بود که رسماً از سوی رهبر کبیر انقلاب، تشکیلات و برنامه های آینده حکومت اسلامی اعلام می شد. این خبر در داخل و خارج از کشور انعکاس وسیعی یافت و به مردم که پیروزی را نزدیک می دیدند دلگرمی بیشتری بخشید و در کنار مبارزات حیات بخش انقلاب، نشانه های یک حرکت سازنده را برای آینده انقلاب آشکار کرد.